ایمپکت فکتور مجلات را از کجا می توان بدست آورد؟
ضریب تاثیر یک نشریه، معمولا با یک فاصله زمانی دوساله منتشر میشود
ایمپکت فکتور یا عامل تأثیر هرچند که میتواند معیاری برای سنجش کیفیت نشریات باشد اما به دلیل محدودیتهای که دارد نباید آن را به تنهایی شاخصی برای ارزشیابی و سنجش کیفیت مجلات دانست. بههرحال امروزه Impact Factor یکی از مهمترین و درعینحال پرکاربردترین شاخصهای ارزیابی مجلات از سوی مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) است.
شاخص فوری (inbex Immebiately) :تعداد ارجاعات به مقاله های منتشر شده مجله در سال مورد ارزیابی تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال مجله مذکور این شاخص در حقیقت شیب رشد منحنی ارجاعات را بیان می کند.
شاخص نیمه عمر ارجاعات به مجله یا نیمه عمر استناد (Life -Half Cited) : تعداد سال هایی که از سال ارزیابی باید به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم. به عبارت دیگر، این شاخص مدت زمانی را که نیمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذیرفته باشد را نشان می دهد و در حقیقت، سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می کند.هر چه نیمه عمر ارجاعات به مجله بیشترباشد، نشان می دهد که ارزش مقاله های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گیرند. در مجموع، هر چه نیمه عمر ارجاعات به یک مجله بزرگتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود.
در پایان هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست وبگاه علم (WOS = Web OF Science ) قرار گرفته اند، ارزیابی می شوند. معیارهای ارزیابی و سنجش همان شاخص های ارزیابی ISI می باشند. نتایج این ارزیابی نیز در گزارشات ارجاع مجله (JCR = Reports Citation Journal)، در هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می شود .
شاخص :JIF در موسسه اطلاعات علمی (ISI)، هر مجله دارای یک کد شناسایی (identification) با علامت ID به عنوان شماره مجله است. ترتیب این شماره ها در ردیف بندی کل مجله های تحت پوشش موسسه بر اساس حروف الفبا می باشد. بنابر این، ID مجله هایی که نام آنها با A شروع می شوند، از یک آغاز شده و به اعداد بزرگتر در مورد مجله هایی که نام آنها با حروف Z آغاز می شوند، ختم شده است. همچنین مجله های تحت پوشش ISI در موضوع های مختلف طبقه بندی شده و هر طبقه به یک گرایش خاص علمی (Discipline) تعلق دارد. ISIدر پایان هر سال، فاکتور تاثیر (IF) را برای ارزیابی تمامی مجله های تحت پوشش خود محاسبه کرده و گزارش می کند. این موسسه همچنین در پایان هر سال به صورت یک جدول، میانگین فاکتور تاثیر هر مجله (JIF) را نیز ارائه می دهد JIF، میانگین فاکتورهای تاثیر مجله در طول سالیان فعالیت مجله در ISI است. برای محاسبه JIF هر مجله، فاکتورهای تاثیر در همه سال ها با هم جمع و سپس بر تعداد سال های موجودی فاکتور تاثیر مجله تقسیم می شود. علاوه بر این، میانگین انحرافات مطلق فاکتورهای تاثیر سالانه از مقدار JIF نیز تعیین می شود تا افت و خیزهای مجله در جهت بهبود آن مشخص شود. مجلات نمایه شده در جهان باید JIF و مقدار فاکتور تاثیر در وب سایت خود داشته باشد.
شاخص JRK: در پایان هر سال، مجله های مربوط به یک موضوع خاص بر طبق میانگین فاکتور تاثیر مجله (JIF) ردیف بندی می شوند. به این طریق مجله با بیشترین JIF در صدر جدول و با شماره یک مشخص می شود و مجله با کمترین JIF در انتهای جدول شماره گذاری شده قرار می گیرد. چنانچه شماره ردیف یک مجله در یک موضوع خاص (یک گرایش علمی خاص)، در چنین جدولی که به ترتیب JIF مرتب شده است، با نماد n نشان داده می شود و نماد N هم گویای تعداد مجله ها در آن موضوع خاص باشد، درجه بندی مجله (Rank Journal) علامت اختصاری “JRK” در آن گرایش علمی خاص به صورت زیر تعریف و محاسبه می شود:بدیهی است که JRK بین صفر و یک تغییر می کند. وقتی JRK برای مجله ای در موضوعی خاص، یک می باشد. بدان معنی است که آن گرایش خاص علمی هیچ مجله ای وجود ندارد که درجه ی آن بر مبنای JIF، بالاتر از مجله مورد نظر باشد. وقتی JRK برای یک مجله موضوعی ۶۵ %می باشد، بدان معنی است که در آن گرایش خاص، ۳۵ درصد مجله ها بر مبنای JIF، بالاتر از مجله موردنظر هستند.